De kranten staan er de laatste tijd bol van: de pensioenen. Zo werd op dinsdag 1 september naar buiten gebracht dat De Nederlandsche Bank het niet nodig vindt om de pensioenen te verlagen. Goed nieuws na de vele spanningen en onzekerheden. De oudedagsvoorzieningen zijn niet altijd onderdeel geweest van fondsen en de overheid. Waar komen de pensioenen vandaan?

Van oudsher waren kinderen de voorziening voor de oude dag. Zij konden hun ouders onderhouden als deze niet meer in staat waren om te werken en voor zichzelf te zorgen. Vaak leefden families ook samen in een huis. Toch bestaat een officiële ‘regeling’ ook al langere tijd. Zo kregen de Romeinen na hun tijd in het leger een stuk grond om in het levensonderhoud te voorzien. De positie speelde regelmatig een rol in de locatie en grootte. Ook bestonden er een soort ‘lijfrentes’, waarbij successen op het slagveld de hoogte konden bepalen.

De verstedelijking zorgde er echter voor dat de uitgebreide families uit elkaar dreigden te vallen en de ouderen achterbleven zonder verzorging. In de Middeleeuwen waren er leden van gildes die premies betaalden om zo te voorzien in levensonderhoud voor het geval zij ziek of arbeidsongeschikt zouden worden. Op deze wijze hadden ze een optie achter de hand en verhongerden hun families niet. In speciale gevallen konden deze premies ook dienst doen als ‘nabestaandenpensioen’. Deze regeling heeft het meeste weg van een voorloper van ons huidige systeem.

Lees verder op isgeschiedenis.nl

Doortje Briedé-Bultman